31 Mart 2008 Pazartesi

Mehmetçik Orotoryası

MEHMETÇİK ORATORYOSU

BİRİNCİ BÖLÜM 15 DK.

VATAN SEVGİSİ

ORKESTRA (1)



Vatan; tarih boyunca Türklüğün en aziz varlığı olmuştur. Her karış toprağı şehit kanları ile sulanmış, asırlar boyunca şanlı tarihimize ev sahipliği yapmış olan vatanımız bizler için kutsaldır.

Şehit ve gazilerimiz vatan sevgimizin anıtsal gururudur.

Bu bölümde öngörülen tema; müzik dili ile kompozitör Mete Sakpınar tarafından şöyle anlatılmaktadır.

Kontrbaslar ile derin bir atmosferde başlayan müzik, koronun mistik girişiyle vatan sevgisi mesajını verir. Ney düet ile oluşan kısa bir köprüden sonra bu sevgi, sırasıyla bariton solo, bariton, mezzo-soprano düet ve tenor ile anne, baba ve Mehmetçiğin yüreğinden gelen sözlerle somutlanır.

Yaylılara, tahta ve bakır nefesli çalgıların da grup halinde katılımıyla giderek gürleşen orkestraya koronun da yeniden girişi ile mehmetçiğin tarihte öğünç kaynağı olan zaferleri vurgulanır. Bu birlikletiliğe son olarak solistlerin de katılımı ile vatan kavramı bir marş karakterinde seslendirilerek bölüm sonlandırılmış olur.






KORAL (Koro ve Orkestra için)
Feda olsun sana canım
Uğrunda dökülen kanım
Cennetten güzel vatanım
Sana bin canla kurbanım
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

ARİA
(Basbariton)
Yara nisandır tenine erin
Mevt ise son rütbesidir askerin
Altı da bir üstü de birdir yerin
Arş yiğitler vatan imdadına
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

ARİA
(Messosoprano Basbariton Düetto)
Savaş bizim şanımız
Bayrak ise kanımız
Hele vatan canımızdır
Bu cana can katsın gelsin



ARİA
(Tenor Solo )

Bu vatan bizden razı olacak
Asker şehit, Ordu gazi olacak
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

ARİA
(Messosoprano Solo )

Çocuklarımıza bırakacağımız tek miras
Büyük tarihi olan Türklük onurudur
Atalarımızın emanetini koruyacağız
Çünkü içimizde coşkulu bir ateş var
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


KORAL (Koro ve Orkestra eşliğinde)

Tarihe gurur veren zaferler hep senindir
Öğünülen ne varsa hep senin eserindir
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

ARİA
(Tutti)

Yüce ruhlu vatan evlatları
Bu dünyadan ayrılırken
Vatan diye haykırdılar
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

KORAL ( Koro ve Orkestra için )

Bastığın yerleri “ toprak ” diyerek geçme tanı
Düşün, altında binlerce kefensiz yatanı
Sen şehit oğlusun incitme, yazıktır atanı
Verme dünyaları alsan da bu cennet vatanı




İKİNCİ BÖLÜM (15DK.)

ULUSAL BİRLİK VE BÜTÜNLÜĞÜNSAĞLANMASI İÇİN YAPILAN SAVAŞ

ORKESTRA

Yaklaşık bin yıldır Anadoluda yaşıyor olmanın bedelini,bu coğrafyanın her köşesinde adeta bir abide gibi diktiğimiz şehitlerimizin döktükleri o kutsal ve temiz kanlarıyla ödedik.
Onların akıttıkları mübarek kanla bu cennet vatanda tekrar tekrar dirildik ve bu güzelim toprakları bir “ Şehitler Yurdu ” haline getirdik.

Bu bölümde öngörülen tema müzik dili ile kompozitör Mete Sakpınar tarafından şöyle anlatılmaktadır.

Attacca (ara vermeden) ile girilen ikinci bölümün başı hareketleri ancak düzensiz tartısal (ritmik) oyunlardan oluşur. Trompet ve davul (ramazan davulu) ile cenk hazırlığı hissettirilir. Koronun katılımıyla aksak ritmler ezgiselleşir ve tam bir savaş anlatımına dönüşür. Orkestranın yalın eşliğiyle koro, Mehmetçiğin kahramanlıklarını seslendirir.

Ancak her savaşta olduğu gibi şehit veren anaların dingin görünen, fakat için için devinen yanık bağırlarının sessiz haykırışı, yaylı çalgıların anlatımı üzerinde mezzo-sopranoda duyulur. Bu acı çığlığa kısa süre sonra bir arp girişi ile diğer anneler (kadınlar korosu) katılarak destek verilir. Erkeklerle tamamlanan koro, orkestra ile birleşerek “gazisiyle” ve “şehidiyle” alnı ak Mehmetçiği anlatılır.






KORAL (Koro ve Orkestra için)

Yalçın kayalar eskisi gibi dost değil
Neden toprak gülmüyor yine
Vatan mı kayıp giden ayaklarımızın altından
O ne, O ne
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -





ARİA
(Tenor ve Orkestra için)

Kaldırdı dipçiğini memiş
Bir top mermisi kolunu uçurdu
Al kan sardı dört yanı
Neylesin hak böyle demiş
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Atıldı Mehmetçik büyüyü bozdu
Bir düşman süngüsüne, göğsünden
Bu şahadetle yarıldı sanki kayalar
Dipçik gürültüsünden





ARİA
(Tutti ve Orkestra eşliğinde)

Üç şehitler tepesi Var ol
Eksilmesin üzerinden bu şanlı rüzgâr
Sayısız şehitlerinle yaşa
Memleket kadar

ARİA
(Messosoprano ve Orkestra için)

Eşimi Balkan harbinde kaybettim
Aydında Yunana karşı savaştım
Büyük oğlumu burada şehit verdim
İnönü de savaştım
Küçük oğlumu da şehit verdim
Sakaryada yaralandım
Vatanıma canım feda olsun







ARİA
(Kadın koristler ve Orkestra için)

Evlatlarımızın kanlarına
Kendi kanlarımızı karıştırdık
Erkeklerimizle bir safta

KORAL
(Koro ve Orkestra için)

Gel deyince geldiler
Öl deyince öldüler “ Yemen ” de bile
Yürekleri öyle sıcaktı
Esmer yüzleri öylesine yumuşaktı
Ne isyan, ne ihanet düne bu güne
Onların alnı açık yüzleri aktı




ÜÇÜNCÜ BÖLÜM (15 DK.)

ZAFERE DOĞRU

ORKESTRA

Anadolu; efsanevi kahramanların abideleştiği kutsal bir vatandır.

Bu gün üzerinde özgürce yaşadığımız cennet vatanımızın kazanılması için, şehitlerin aydınlık geleceklerini, hayat ve hayallerini feda ettiklerini unutmamalıyız.

Bu bölümde öngörülen tema müzik dili ile kompozitör Mete Sakpınar tarafından şöyle anlatılmaktadır.

Koro vatan için savaşmanın onurunu anlatır. Başlangıç birinci bölüm gibi dingindir. Tenor solo sırasında tahta nefesliler girer ve orkestral renkler biraz puslanır. Ölümle yaşamın buluştuğu ya da ayrıştığı belirsizliktir bu gri, yarı tekdüze renkler. Yaylı çalgılar bu sorunun cevabını dinleyiciye bırakır ve dağda nöbet bekleyen mehmetçiğin sesine kulak verir. Bu türküsel ses kararlı başlar, gelişir, orkestra ile bütünleşir ve kararlı biter. Ardından ney ve viyolonselle başlayan sololu bir kesit, fagot orkestra diyaloğuna dönüşür ve bu diyalog üzerinde koro şehitlik mertebesini hatırlatır. Çanlarla kurulan köprü ile bu kez şehitlerimize ağıt dökülür korodan.

Ancak her şey vatan içindir ve yaşam; simge olarak meleğe dönüşen anne tarafından arp solo eşliğinde vatana hizmet olarak tanımlanır.

Bölüm, baştaki mistik hava üzerinde duyulan obuaya solo ve baritonun ezgisinin, yenilmez gücü ile vurgulanan “Mehmetçik” marşına bağlanmasıyla son bulur.






KORAL
(Koro ve Orkestra için)

Onlar vatan için savaştılar
Kimi şehit oldu ölümlerin en şereflisini tattı
Kimi gazi oldu hayatın en onurlusunu yaşadı


ARİA
(Tenor ve Orkestra için)

Vurulmuş, vurulmuş
Düşmez bir türlü yere
Karşısındakine dehşet verir
Karışmış sanki ölümsüzlere
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Akşam olur hasret büyür dağ olur
Bu dağlarda kurşun atsam çığ olur
Sen oğlunu geri dönmez say annem
Ben ölünce belki vatan sağ olur
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


KORAL ( Koro ve Orkestra için )

Bir yanda yaptıkların destanlar dolusu
Bir yanda sürüp giden yalnızlığım
Doğrusu yüzüm yok çiçek getirmeye
Dağ taş bellediğim mezarına
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Şehitler tepesi boş değil
Biri var bekliyor
Ve bir göğüs nefes almak için
Rüzgâr bekliyor
Türbesi yakışmış bu kutlu tepeye
Yattığı toprak belli
Uttuğu bayrak belli
Kim demiş meçhul asker diye


ARİA
(Messosoprano ve Arp eşliğinde)

Ebedi zafer ve huzur
Vatana ve barışa
Hizmet kadardır


KORAL ( Koro ve Orkestra için )

O kadar yandımı bağrın er Mehmet
Ecelin sunduğu şerbeti içtin
Ne kadar aradım senin kabrini
Yoktu diye diye boynunu büktü her çiçek
Yanıldım Mehmetçiğim bağışla beni
Sen yerden semaya yücelmiştin

ARİA
(Basbariton ve Orkestra için)

Kaç canı var sayılmaz
Köy canı, Hatça canı, Manga canı
Ağır adımlarla yaklaşır, kocaman
Al kan olmuş destanı

KORAL
(Koro ve Orkestra için)

Selam vatan uğrunda gazi erlere
Selam millet yolunda çarpan kalpler
Selam şanlı bayrağa, her şeyden yüce
Selam O’ nu yücelten yenilmez güce selam


(1) Bu bölümün bestelenmesindeki ana temaya yardımcı olmak üzere yazılmıştır.
(2) Asker; Tenor, Baba; Basbariton, Anne; Messosoprano, Eş; Soprano
(3) Bu Orotoryaya değerli eserleri ile katkıda bulunan şair ve yazarlarımıza saygı ve şükranlarımızı sunarız.